“ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္ေတြစိတ္၀င္စားတဲ့အင္းေလးကန္က ေကာလာတယ္။ ေရေပၚေစ်း ေရာင္းခ်တဲ့ ေနရာကက်ဥ္းသြားတယ္။ အရင္တုန္းက ငါးရက္တစ္ေစ်းဆိုၿပီး ေရေပၚေစ်းေတြရွိတယ္။ အခုမရွိေတာ့ဘူး။ ေရထဲမွာေရာင္းခ်တဲ့ ရိုးရာဓေလ့ဟာ ေပ်ာက္ကြယ္ေနၿပီ။ အခုေဖာင္ေတာ္ဦး ဘုရားမွာ ေစ်းတစ္ခုလုပ္လိုက္ေတာ့ ေရွးကတည္းကရွိတဲ့ ေရေပၚေစ်းက ေပ်ာက္ကြယ္ဖို႕မ်ားေနၿပီ။ ၀ိုင္း၀န္းၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႕လိုၿပီ” ဟု အင္းေလး၊ ေတာင္ႀကီးဟိုတယ္ဇုန္အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအာင္ေက်ာ္မိုးက ေျပာသည္။ 

ရိုးရာဓေလ့ႏွင့္အညီ ေရာင္းခ်ေနေသာ ေရေပၚေစ်းမွာ ယခုအခါ တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေန ေသာ္လည္း အင္းေလးရိုးရာ ေရေပၚေစ်းကို ပံုစံယူကာ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ရိုးရာေပၚေစ်းတစ္ခု ဖန္တီးၿပီး ကမၻာလွည့္ခရီးသည္မ်ားကို ဆြဲေဆာင္၍ ၀င္ေငြမ်ားရွာေဖြေနေၾကာင္း သိရသည္။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ မရွိႏိုင္သည့္ ေရေပၚေစ်းကိုျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ မည္ဆိုပါက ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဧည့္သည္မ်ားျပားစြာ ၀င္ေရာက္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းက ထပ္မံေျပာၾကားသည္။

“သဘာ၀အတိုင္း တည္ရွိၿပီး ျဖစ္တဲ့ေရေပၚေစ်းကို ျပန္ေဖာ္ထုတ္သင့္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ႏိုင္ငံျခားသားဧည့္သည္ေတြ တိုးလာမယ္။ ခုဟာက ေရေပၚေစ်းေပ်ာက္ၿပီး အမွတ္တရပစၥည္းအေရာင္း ဆိုင္ေတြမ်ားလာတယ္။ အရင္က အဲသည္ေလာက္မရွိဘူး။ ေရေပၚေစ်း ေနရာကို ၀င္ယူသလိုျဖစ္ေန တယ္။ သက္ဆိုင္ရာက ဒါကို ျပန္ေဖာ္ထုတ္ေပးသင့္ပါတယ္” ဟုဂ်ပန္ ဧည့္လမ္းညႊန္တစ္ဦးက ေျပာသည္။

“၂၀၁၀ ေလာက္တုန္းက ေရခန္းသြားလို႕ စက္ႀကီးေတြနဲ႕ ကုတ္ယူရတဲ့အထိ ေရာက္တယ္။ အင္းေလးကန္ပတ္လည္မွာရွိတဲ့ သစ္ပင္ေတြမရွိေတာ့ဘဲ ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာနဲ႕ စိုက္ခင္းေတြပဲ ရွိတယ္။ သူတို႕ဆီက ဓာတုေဗဒစိုက္ပ်ဳိးေရးသံုးပစၥည္းေတြေၾကာင့္ ေရထဲမွာလည္း ညစ္ပတ္ ေနၿပီး တစ္စတစ္စ ေကာလာတယ္။ ဒီပံုတိုင္းဆို ေနာက္ႏွစ္ေပါင္းေလးငါးဆယ္ဆို အင္းေလးကန္ ရွိေတာင္ ရွိပါ့မလားဆိုတာ မေတြးရဲဘူး။ ဒါကိုအစိုးရ အပါအ၀င္ ေဒသခံျပည္သူေတြ အသိစိတ္နဲ႕ ပါ၀င္ကူညီမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေရးမွာ အေကာင္းဆံုးအေနအထားတစ္ခု ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္တယ္” ဟု အင္းေလးကန္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးတြင္ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ေနသူ ဦးစည္သူလြင္က ေျပာသည္။

အင္းေလး ေရေပၚေစ်းသည္ ၁၉၉၇-၉၈ ခုႏွစ္ေလာက္ခန္႕မွ စတင္ကာ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ ကြယ္စျပဳလာခဲ့ၿပီး ယခုအခ်ိန္တြင္ လံုး၀ေပ်ာက္ကြယ္လု အေနအထားသို႕ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“Inlay Lake, a popular tourist attraction, is silting up and the water surface is getting small. There used to be five-day floating markets, but now they are no more. The long tradition of trading on the water surface is diminishing. To make matters worse, a new market has been set up at the Phaungdaw Oo Pagoda, so this tradition is in danger of becoming defunct. Accordingly, it is time we worked together to revive this tradition,” said Secretary of Inlay-Taunggyi Hotels Zone U Aung Kyaw Moe.

          It is learnt that the traditional floating market is fading away, but Thailand has erected an artificial floating market in the design of Inlay traditional floating market with the aim of attracting the attention of more foreign tourists. He added that the region would receive a greater number of local and foreign tourists if the peculiar floating market was revitalized.

A tour guide for Japanese tourists said, “We should revive the traditional floating market, and only then will the region will be more attractive to foreign tourists. But, the floating market is no more and there are more and more souvenir shops. Previously, souvenir shops were not that many. In fact, the floating market is replaced with them. So, authorities should try to revive it.”

 “Around 2010, the lake dried up, so it was dredged with dredgers. Now, around the Inlay Lake are slash and burn farms and plantations, but no trees. The lake has been polluted with toxic waste from the agricultural farms and it’s silting up. I can’t bear the thought that Inlay Lake can last for only 40 to 50 years from now if things go on like that. I hope that tasks for renovation of the lake will be stepped up if the government and local residents take part in the tasks with a sense of duty,” said U Si Thu Lwin, who is participating in the movements for sustainable development of the lake.

Inlay Lake floating market has been diminishing since 1997-98 and now it is on the edge of dwindling away.